W dobie gwałtownego rozwoju technologii i rosnących zagrożeń w cyberprzestrzeni, zapewnienie bezpieczeństwa systemów informatycznych staje się kluczowym wyzwaniem dla każdego państwa. Unia Europejska, świadoma tej potrzeby, wprowadziła Dyrektywę NIS2 – najnowsze ramy regulacyjne mające na celu podniesienie poziomu cyberbezpieczeństwa na terenie całej wspólnoty. Jakie zmiany przynosi i jak wpłynie na funkcjonowanie przedsiębiorstw? Sprawdźmy!
Czym jest Dyrektywa NIS2?
Dyrektywa NIS2 (Network and Information Systems Directive 2), która weszła w życie 16 stycznia 2023 roku, to odpowiedź Unii Europejskiej na rosnące zagrożenia cybernetyczne. Zastępuje wcześniejszą Dyrektywę NIS, rozszerzając zakres regulacji i wprowadzając nowe obowiązki dla przedsiębiorstw.
Przeczytaj także: RODO obowiązuje już sześć lat, ale wciąż sieje grozę
Głównym celem NIS2 jest zwiększenie poziomu zabezpieczeń w całej Europie oraz wzmocnienie współpracy międzynarodowej w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej. Państwa członkowskie UE mają czas do 17 października 2024 r. na dostosowanie swojego prawa krajowego do wymogów dyrektywy, co w Polsce wiąże się z nowelizacją ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.
Kto musi dostosować się do nowych regulacji?
Dyrektywa NIS2 wprowadza podział na dwa typy organizacji objętych nowymi przepisami: podmioty kluczowe oraz podmioty ważne. Wyróżnia się one nie tylko wielkością przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim znaczeniem, jakie mają dla funkcjonowania infrastruktury krytycznej i gospodarki.
- Podmioty kluczowe – to m.in. dostawcy usług w sektorach takich jak energetyka, transport, zdrowie czy sektor finansowy. Zgodnie z dyrektywą, to organizacje o krytycznym znaczeniu, które muszą spełniać rygorystyczne normy bezpieczeństwa.
- Podmioty ważne – obejmują firmy, które choć nie są kluczowe, mają istotne znaczenie dla gospodarki i społeczeństwa. Zalicza się do nich m.in. dostawców usług internetowych, firmy telekomunikacyjne oraz operatorów infrastruktury cyfrowej.
Warto podkreślić, że nie tylko duże firmy będą musiały dostosować się do przepisów – NIS2 obejmuje również przedsiębiorstwa średniej wielkości, a nawet niektóre mniejsze organizacje o specyficznym znaczeniu dla infrastruktury cyfrowej.
Kluczowe obowiązki wynikające z NIS2
Dyrektywa NIS2 nakłada na firmy szereg obowiązków związanych z ochroną cyberprzestrzeni. Oto najważniejsze z nich:
- Zarządzanie ryzykiem cyberbezpieczeństwa: Firmy muszą wprowadzić środki minimalizujące ryzyko incydentów, w tym dynamiczne analizy zagrożeń, uwzględniające zmieniające się warunki techniczne i legislacyjne.
- Szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa: Kadra zarządzająca ma obowiązek uczestniczyć w regularnych szkoleniach, a firmy są zachęcane do prowadzenia szkoleń także dla wszystkich pracowników.
- Zgłaszanie incydentów: Organizacje muszą szybko informować odpowiednie instytucje o poważnych incydentach cybernetycznych oraz o działaniach naprawczych.
- Wymóg stosowania certyfikowanych produktów: Przedsiębiorstwa powinny wykorzystywać certyfikowane narzędzia informatyczne oraz telekomunikacyjne, aby zapewnić bezpieczeństwo swoich sieci.
Zarządzanie ryzykiem – fundament skutecznej ochrony
Jednym z najważniejszych elementów NIS2 jest zarządzanie ryzykiem cyberbezpieczeństwa. Organizacje muszą wdrażać odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, które chronią zarówno infrastrukturę cyfrową, jak i jej fizyczne zaplecze przed incydentami. Dyrektywa nie nakłada sztywnych wymagań, ale zobowiązuje do zastosowania takich rozwiązań, które będą proporcjonalne do ryzyka związanego z działalnością danej firmy.
Skorzystaj z bezpłatnego audytu wstępnego RODO
Kluczowe aspekty zarządzania ryzykiem to m.in.:
- Polityki bezpieczeństwa i analizy ryzyka
- Ochrona łańcucha dostaw
- Reagowanie na incydenty i zarządzanie kryzysowe
- Cyberhigiena i regularne szkolenia
Cyberhigiena i szkolenia – filary odporności na cyberzagrożenia
NIS2 mocno akcentuje znaczenie edukacji i podnoszenia świadomości w zakresie cyberzagrożeń. Wprowadza obowiązkowe szkolenia dla kadry zarządzającej oraz rekomenduje regularne szkolenia dla całego personelu. Firmy mają również wdrażać podstawowe zasady cyberhigieny, takie jak szyfrowanie danych, uwierzytelnianie wieloskładnikowe oraz stosowanie bezpiecznych systemów komunikacji.
Co dalej? Harmonogram wdrażania NIS2
Państwa członkowskie mają czas do 17 października 2024 r. na wdrożenie przepisów NIS2 w swoich krajowych porządkach prawnych. Oznacza to, że firmy muszą już teraz przygotować się na zmiany, by uniknąć kar i zapewnić sobie zgodność z nowymi wymogami.
Do 2025 roku państwa UE będą musiały również sporządzić wykaz podmiotów objętych dyrektywą i raportować do Komisji Europejskiej o ich stanie przygotowania.
Podsumowanie: NIS2 – przyszłość cyberbezpieczeństwa w UE
Dyrektywa NIS2 to kluczowy krok w kierunku zbudowania bardziej odpornej Europy na cyberzagrożenia. Wprowadza ona surowe wymagania wobec firm, ale jednocześnie daje im narzędzia do lepszego zarządzania ryzykiem. To nie tylko wyzwanie, ale również szansa na podniesienie standardów bezpieczeństwa i budowanie większej odporności na zagrożenia w cyfrowym świecie.
| Redakcja BPPZ
